گذر از ناباروری به کمک هوش مصنوعی
تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۰۲۷۶۳
یکی از این پیشرفتهای جدید امکان باروری زوج های نابارور است که از سال‌ها پیش با صرف زمان و هزینه زیاد فقط چند درصد امکان موفقیت داشت. آی‌وی‌اف (IVF) از جمله روش‌هایی است که در سال‌های اخیربرای درمان ناباروری مورد استفاده قرار می‌گیرد اما حتی همین روش هم ممکن است برای عدهای مؤثر نباشد. این موضوع از موضوعات مورد مطالعه محققان ایرانی بوده که ضمن آشنایی با فناوریهای نوین جهان، تلاش کردند آنها را در پزشکی به‌کار بگیرند تا درصد موفقیت این روش را ارتقا بخشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
لقاح مصنوعی خارج از بدن یا In Vitro Fertilization)IVF) روشی است که در آن، سلول‌های تخمک را در شرایط آزمایشگاهی با اسپرم بارور می‌کنند و پس از آن، یک یا چند جنین به‌دست آمده را پس از گذشت چند مرحله تقسیم سلولی در رحم قرار می‌دهند تا روند رشد جنین به طور طبیعی ادامه پیدا کند. بهرهگیری از فناوریهای نوین در پزشکی برای درمان بیماریها و مشکلات ناباروری از راهکارهای رایج است. نانوفناوری، زیستفناوری و فوتونیک و هوش مصنوعی از حوزههایی است که در روش نوین درمان ناباروری به‌کار رفته است. دکتر داود فتحی که تحصیلاتش را در دوره کارشناسی ارشد در رشته مهندسی پزشکی و دوره دکتری در رشته نانوفناوری دنبال کرده است، از متخصصان حوزه بین‌رشته‌ای نانو بیوفوتونیک است و در توضیح کارش میگوید: «من با همکاری یک دانشجوی دکتری و چهار دانشجوی کارشناسی ارشد و البته برادرم دکتر روح‌ا... فتحی که تخصص‌‌اش جنینشناسی بوده و عضو هیات‌علمی پژوهشگاه رویان است، توانستیم این پژوهش را پیش ببریم. نتایج حاصل از فاز اول این پژوهش در مجله علمی معتبر TALANTA به چاپ رسیده است.»
روش جدید چه فرقی با آی‌وی‌اف رایج دارد؟
حدود ۱۵ درصد زوجها در جهان نابارور هستند که البته این میزان در ایران بیشتر است و روش آی‌وی‌اف از روش‌های رایج برای درمان زوجهای نابارور به شمار می‌رود. به گفته دکتر فتحی: در این روش، سلول اسپرم و تخمک را جداگانه می‌گیرند و بعد از انجام لقاح مصنوعی، در رحم میگذارند اما قبل از گذاشتن آن در رحم باید تخمک بررسی شود تا کیفیت مناسب برای لقاح را داشته باشد، چون اگر تخمک نامناسب انتخاب شود، ممکن است آی‌وی‌اف برای بارداری جواب ندهد یا این که برای رحم فرد مشکلاتی را ایجاد کند و خطراتی را درپی داشته باشد. دکتر فتحی در پاسخ به این سؤال که چطور می‌توان فهمید تخمک شرایط مناسبی دارد، میگوید: «متخصص ژنتیک تخمک را زیر میکروسکوپ میگذارد و با استفاده از تجربه تخصصیاش تخمکی که کیفیت بهتری دارد را برای لقاح انتخاب میکند. حداکثر موفقیت این روش حدود ۳۰ درصد است. ضمن اینکه این روش مشکلات دیگری هم دارد، مثلا فرض کنید زوجی برای درمان ناباروری از روش آی‌وی‌اف استفاده کرده و هزینه زیادی برای این کار پرداخته اما در نهایت درصد موفقیت این روش حتی در پیشرفته‌ترین مراکز علمی جهان زیر ۴۰ درصد است.»
او در توضیح تفاوت روش جدید با آی‌وی‌اف میگوید: «ما برای این که احتمال موفقیت را بالا ببریم، این روش ترکیبی که در آن از روش‌های نوین مهندسی و هوش مصنوعی برای تشخیص تخمک مناسب استفاده می‌شود را ارائه کردیم. به این منظور، ما یک ریزتراشه (میکروچیپ) در قالب یک کانال میکروفلوئیدیک با ابعاد سطع مقطع حدود ۱۰۰ میکرون و طول چند میلیمتر طراحی کردیم که برای ابعاد تخمک مناسب است.» او جزئیات این روش را این طور شرح می‌دهد: «تخمک از این کانال و سیالی که در آن قرار دارد، عبور داده می‌شود و تحت‌تاثیر تنشهای مکانیکی ناشی از این کانال قرار می‌گیرد. در حین عبور با تصویربرداری و به کمک هوش مصنوعی، میتوانیم کیفیت تخمک را با کمک متغییرهای مختلف ارزیابی کنیم و بفهمیم کدام تخمک کیفیت بهتری دارد. دقت این روش بیش از دو برابر روش تجربی و مشاهداتی است؛ چون هوش مصنوعی می‌تواند تمام متغیرهای مربوط به تخمک را بررسی کند. با این روش توانستیم کیفیت تخمک‌های نابالغ را که به مرحله بلوغ می‌رسند و در فرآیند لقاح مصنوعی مورد استفاده قرار خواهند گرفت، بادقت حدود ۸۰ درصد تعیین کنیم.»
دکتر فتحی در خصوص طراحی و ساخت کانال مورد بحث میگوید: «ما طراحی را انجام دادیم و به یکی از شرکتهای داخلی سفارش دادیم تا آن را برای‌مان پیادهسازی و اجرا کنند و همه این مراحل در ایران انجام شده است.»
افزایش دقت و کاهش خطای انسانی
دکتر فتحی و همکارانش به موازات این کار پژوهش دیگری را هم به انجام رساندهاند که در آن با کمک متغیرهای الکتریکی تخمک‌های بالغ را مورد بررسی قرار دادند تا تخمک‌های مناسب برای تقسیم سلولی را گزینش کنند.
او درباره اهمیت این کار میگوید: «حدود ۶۰ درصد توانستیم تشخیص دهیم که کدام تخمک برای تقسیم سلولی مناسب است. لازم به ذکر است که این روش، نسبت به روش‌های مرسوم گذشته، دقیق‌تر است و چالش کمتری برای ورود به کلینیک‌های درمان ناباروری دارد.» در صورتی که این روش بتواند حمایتهای لازم را دریافت کند و به مرحله تجاری‌سازی برسد و در مراکز درمانی مورد استفاده قرار بگیرد، می‌تواند تا حد قابل‌توجهی خطای انسانی را که در مرحله گزینش تخمک مناسب اتفاق میافتد کاهش دهد.»
دکتر فتحی معتقد است با کمک این روش زوجهایی که دچار مشکل ناباروری هستند با آسایش بیشتر و هزینه کمتر میتوانند برای فرزندآوری اقدام کنند. او تاکید دارد: «همه این موارد در سایه پیشگام شدن ایران در استفاده از این روش‌های نوین اتفاق میافتد و میتوانیم شاهد روزی باشیم که محققان تخمک را در کیت مشخصی بگذارند و با بررسیهای هوش مصنوعی در رایانه و حتی ارسال یک پیام روی گوشی هوشمندشان بتوانند تخمک مناسب مورد آزمایش را شناسایی کنند و بدانند کدامیک برای آی‌وی‌اف مناسب است.»
کمبود اعتبار و بودجه، قصه پرغصه همیشگی در علم
کم بودن اعتبارات پژوهشی در ایران همیشه از مشکلات جدی محققان پیشتازی است که میخواهند در مرزهای علم و فناوری حرکت کنند. دکتر فتحی و گروه همکارانش هم از این قاعده مستثنی نیستند و با بودجه بسیار کم دانشگاه و استفاده از اعتبار و هزینه شخصی توانسته‌اند مرحل کار تحقیقاتی خود را پیش ببرند. او در توصیف مشکلات مسیری که طی کرده میگوید: «دانشگاه برای دانشجوی دکتری نهایتا ۱۰ میلیون تومان و برای دانشجوی ارشد نهایتا چهار میلیون تومان بودجه می‌دهد و این اعداد برای پیشبرد کار ما کافی نیست. حتی یکی از مهمترین دستگاه‌هایی که تحقیقات‌مان را با آن انجام دادیم را یک شرکت واردکننده تجهیزات آمریکایی در اختیار من گذاشته بود. اکنون کارمان متوقف شده، چون این دستگاه امانت بود و تامین آن هم چند میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.»
او این موضوعات را موجب دلسردی بسیاری از محققان میداند و می‌افزاید: «خیلی از آنها نمیتوانند بودجه کار تحقیقاتیشان را تامین کنند و حمایتی هم دریافت نمی‌کنند و در نهایت تصمیم می‌گیرند به دانشگاه کشورهایی که برای ادامه تحقیقات به آنها پیشنهادهای قابل توجه می‌دهند، بروند. خود من هم همین حالا پیشنهادهای خوبی از کشورهای دیگر دارم اما علاقهام این بود که در کشورم بمانم و این پژوهش را پیش ببرم ولی متاسفانه هنوز حمایتی دریافت نکرده‌ام در حالی که اگر حمایتهای وزارت علوم و مسئولان را داشته باشیم، میتوانیم در این زمینه برای ایران افتخارآفرینی داشته باشیم.»
در ادامه دکتر فتحی می‌افزاید: «پس از انتشار نتایج کارهای‌مان، از چندین کنفرانس معتبر بین‌المللی در آمریکا و اروپا دعوت به سخنرانی شده‌ام که متأسفانه به دلیل نبود حمایت مالی نتوانستم به این کنفرانس‌ها بروم. سخنرانی در کنفرانس‌های معتبر بین‌المللی می‌تواند باعث ارتقای جایگاه علمی کشور عزیزمان ایران شود.»
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: مریم ملی درمان ناباروری هوش مصنوعی درمان ناباروری لقاح مصنوعی تخمک مناسب هوش مصنوعی برای درمان دکتر فتحی زوج ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۰۲۷۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
افزایش ۴۰ درصدی تعرفه روانشناسی پاسخگو نیست/شرکت های بیمه‌ای به بحث پوشش خدمات روانشناسی ورود کنند
علی فتحی آشتیانی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در با تبریک روز گرامیداشت روانشناسی اظهار کرد: یکی از کار‌هایی که در سازمان نظام روانشناسی و مشاوره این است که تلاش شده یک هماهنگی بین همه سازمان‌هایی که پروانه صادر می‌کنند ایجاد کنیم.
وی افزود: اکنون در کشور به جز سازمان روانشناسی، سازمان بهزیستی، قوه قضائیه و وزارت ارتش نیز پروانه صادر می‌کنند، در تلاش هستیم که یک وحدت رویه‌ای در صدور پروانه این کار تخصصی صورت گیرد.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره بیان کرد: در حال حاضر بیشترین ارتباط و هماهنگی با سازمان بهزیستی برقرار شده، توافقات خوبی انجام گردیده و کمترین مشکل و دغدغه را با آنها داریم، تلاش می‌کنیم با دیگر سازمان‌ها نیز هماهنگی خوبی صورت بگیرد.
فتحی آشتیانی تصریح کرد: بر مبنای پژوهش‌های صورت گرفته در این حوزه ۲۰ درصد از افراد جامعه ما مانند دیگر جوامع با مشکلات روانشناختی روبرو هستند که نیازمند دریافت خدمات روانشناختی هستند، این به آن معنا نیست که آنها اختلالات روانی دارند، چون مسائل روانشناختی همه حوزه‌های روان را در بر می‌گیرد و پاسخگو به همه سوالاتی است که فرد با آن روبرو است که از جمله آن می‌توان به مشکلات در خانواده، ارتباط با دیگران، تربیت فرزند اشاره کرد.
وی بیان کرد: بر اساس برآورد‌های انجام شده به ویژه در مقایسه با سایر کشورهای دیگر حدود صد هزار روانشناس در کشور نیاز است که به ازای هر هزار خانوار ۵ روانشناس داشته باشیم.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، گفت: سازمان نظام روانشناسی در حال حاضر بیش از ۶۴ هزار عضو دارد که این تعداد در دفاتر روانشناسی و مشاوره از یک طرف و تعداد قابل توجهی در مراکز خدمات روانشناسی و مشاوره مشغول به کار هستند و طبیعتا هر مرکز بین ۵الی ۱۰روانشناس دارد.
فتحی آشتیانی بیان کرد: سازمان روانشناسی و مشاوره فرصت بسیار خوبی از نظر ایجاد اشتغال برای جامعه فراهم کرده و توانسته برای تعداد قابل توجهی از افراد فارق التحصیل در این رشته شغل ایجاد کند.
وی تصریح کرد: مهمترین چالشی که اکنون با آن روبرو هستیم و انتظار داریم این مشکل حل شود بحث بیمه خدمات روانشناسی و مشاوره است که جامعه بتواند از خدمات روانشناختی بیشتر و بهتر استفاده کنند.
وی بیان کرد: در هشت ماه اخیر با آزمون صلاحیت حرفه‌ای که برگزار شد هشت هزارو ۴۱نفر قبول شدند که تا پایان اردیبهشت ماه مصاحبه آنها به پایان می‌رسد و این تعداد به جامعه روانشناسان اضافه می‌شوند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاور افزود: تعرفه نظام پزشکی و نظام روانشناسی را دولت تعیین می‌کنند برای نظام پزشکی ۴۵ درصد افزایش یافته و برای نظام روانشناسی ۴۰ درصد است که این تعرفه همچنان برای روانشناسان محدودیت دارد و جوابگوی نیازهایشان نیست.
فتحی آشتیانی با عنوان اینکه هزینه دفاتر و مراکز بسیار بالا است، اظهار کرد: از طرف دیگر مردم با همین تعرفه مشکل دارند و توانایی پرداخت ندارند، در این راستا برای بهبود وضعیت راهی جز اینکه از بیمه کمک بگیریم نداریم.
وی گفت: در حال حاضر در دو گرایش روانشناسی بالینی و سلامت بیمه پوشش می‌دهد در کنار آن ۱۴گرایش دیگر است که انتظار داریم اینها نیز تحت پوشش بیمه قرار گیرد.
منبع: موج
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی ازدواج و خانواده
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»